-->
"ජීවිතේ හැටි ඔහොම තමයි මහත්තයෝ"
ඥාණවිමල හාමුදුරුවෝ කටහඬ අවදි කරයි
"අපේ ජීවිතත් කොයි වෙලාවෙද කියල නෑ. ඉපදුනොත් මරණය නියතයි. ඒක කොයි වෙලාවෙ කොහොම වෙනවද කියන එක වැදගත් නෑ. සේරම වෙන්නෙ පූරුවෙ කුසල අකුසල කර්ම වලට අනුව තමයි. දැන් මේ සතා උනත් ගිය ආත්ම භාවයක කරපු මොකක් හරි කරුමයක් නිසා තමයි මේ වගේ ඉරණමකට ගොදුරු උනේ"
"ඒක තමයි හාමුදුරුවනේ මාත් කිවුවෙ. කොහෙද මේ ළමය ජීවිතෙන් තැළිල පොඩිවෙලා තියන එකක්යැ. හරිම සංවේදී වැඩියි. ඊයෙ දවසත් ගෙදර ගිය වෙලේ ඉඳන් අඬා ගත්ත ගමන්මයි.කෑමක් බීමක්වත් නෑ. දැන් මේ උදේ වරුවෙ ඉඳන්ම මහන්සි උනා මේ දානෙ වැඩ කටයුතු වලට"
ලොකු අම්මාගේ වදන් මා ලැජ්ජාවට පත් කරයි. මගේ හිත තවත් බර වී යයි. හෘදය අභ්යන්තරය ගිනි ගන්නවා සේ හැගේ.
"දැන් මේ බලු කපුටු දානෙ පින උනත් ඒ සතාටනෙ. ඉතින් ඒ පිනෙන් ඒ සතා තව කොහේ හරි හරි හොඳ තැනක උප්පත්ති ලබයි. මොනව උනත් ඌත් පිනක් කරල තියනව මරණෙන් පස්සෙ මේ වගේ දාන මාන පින් කමක් හරි ලබන්න".
මුන් ඔක්කොම බොරු කාරයො. මම හිතමි. සතෙක්ගේ ජීවිතයක් ගැන මුන්ට ගාණක්වත් නැති හැටි.ජීවිතය ගැන උපන් මහත් තනිකම් සහගත හැඟීමකින් මම වෙළී යමි. මොවුන් කතා කරන්නේ බල්ලා මරණයට පත්කිරීම මා විසින් ඌ හට කරන ලද මහත් උපකාරයක් ලෙසිණැයි මට සිතේ. මිනිස් චිත්ත සන්තානය මහා ගුප්තය, මිනිස් ජීවිත දෙබිඩිය. මේ මොවුන්ගේ සැබෑ සිතිවිලි සහ අදහස්ද? නැතහොත් හුදෙක් මා සනසා මා හා හිතවත්කම් වර්ධනය කරගැනීමට යොදන උපක්රමයක්ද?
අසරණ සතා ගැන මහත් කම්පාවකින් මා ළයේ වේදනාව තව තවත් උග්ර වන්නට පටන් ගෙන ඇත.
බල්ලා මරණයට පත්වූයේ සහමුලින්ම මගේ වරදින් නොවේ. ඒ වග මම දනිමි. නමුත් එසේ දැන සිටීම මා හඟින වරදකාරී හැඟීම පහ කිරීමට කිසි සේත්ම ඉවහල් නොවේ. මගේ හෘද ශාක්ෂියට අනුව මම අපරාධකාරයෙක්මි. මගේ මොහොතක නොසැලකිල්ල නිසා අසරණ සතෙක් ජීවිතක්ෂයට පත් වීම කිසි සේත්ම සාධාරණීකරණය කල නොහැක්කක් සේ මම අදහමි.
"අනේද කියන්නෙ. දැන් බලන්න උතුරෙ කොල්ලො කොච්චර මැරෙනවද? ජීවිත දහස් ගණන් නැති වෙනව. ඔව ඔහොම තමයි දුක් වෙන්න හොඳ නෑ. මේවගෙ පවු මහත්තයට නෙමෙයි. බලු පැටවු පාරවල් පන්සල් ගානෙ අනාත කරල දාල යන උනටයි හෙන හතම වදින්න ඕනෙ".
තවත් උපාසිකා මාතාවක් කතාවට හවුල් වේ.
මගේ සිත බිඳුවකින්වත් නිවා දමන්නට මුන්ගේ වචන වලට බැරි හැටි. මුන් හදන්නේ මාව සුද්ධවන්තයෙක් කිරීමටැයි මට සිතෙත්ම මසිත නැගෙන්න මහත් තරහවකි.
ඊයේ සවස පන්සලෙන් පිටව යන්නට මත්තෙන් මොහොතකට මම මගේ කාරය යටට එබිකම් කර බැලුවානම් මේ නස්පැත්තිය සිදු නොවනු ඇත. මේසා අපරාධකාරී හැඟීමක් මා වෙලාගෙන මා සිත තලා පෙලා නොදමනු ඇත.
නමුත් දැන් සියල්ල සිදුවී හමාරය. නවතා තිබූ කාරය යට සැපට නිදා සිටි බලු කුක්කා රියසකට යටවී මලේය. පන්සලේ නටු බැල්ලට පැටවෙක් අහිමි විය. අනෙක් බලු කුක්කන්ට කෙළි සෙල්ලමට සඟයෙක්..
බල්ලෙකුට උනත් බැඳීම් කියා දෙයක් නොතිබෙන්නට බැරිය. නොතිබෙන්නට බැරි නොවේ එය එසේය..මියගිය බලු කුක්කා ගැන පමණක් නොව ඌගේ මරණයෙන් වියෝවට පත්ව ඇතැයි සිතන අවට බලු රැළ ගැනද මට මහත් දුක සිතේ.
බලු පැටවා මා අතින් මරණයට පත් නොවූයේ නම් මෙවන් හැඟීමක් මා සිතේ ඇතිවනු ඇද්ද? මසිත තුළ ඌ කෙරේ මේ සා බැඳීමක් ඇතී වන්නට හේතූව ඌ මා අතින් මරණයට පත් වීමද?
"පුතාගෙ අතින්ම මෙහෙම දේකට ගොදුරු වෙන්න උගෙ ඉරණමේ ලියවිලා තියෙන්න ඇති"
හිසෙන් නොනවත්වා ලේ දහරක් ගලා යන. ලේ විලක හිස තබාගත් බලු පැටවෙක් ජීවිත කාලය පුරාවටම මා මතකයේ හොල්මන් කරනු ඇත. කුහුඹුවෙක් වත් නොමරන මා අතින් මෙවන් වරදක් කෙසේ නම් සිදුවුනිද?
බල්ලාගේ මරණය හේතු කොටගෙන පසුවදාම බලු කපුටු දානයක් පිළියෙල කරන්නට කටයුතු සැකසුනේ මගේ අදහසට අනුවය.ඒ පවු සෝදා ගැනීමටවත්, සිත සනසාගැනීමටවත් වඩා ඌ වෙනුවෙන් ම හට කල හැකි යැයි මට සිතුණු එකම දෙය එය වූ නිසාවෙනි.සිත හදාගන්නට මට අවැසි නැත. සුව නොවූ තුවාලයක් නිය පිටින් පහරන්නාක් සේ මම විටින් විට මතක ගොල්ලේ මගේ වරද අභිෂේක නංවමි එක අතකට නිශ්ඵල යැයි සිතුණද මේ වරදකාරී බවින් මිදීමට මටද අවැසි නැති වග මට හැගෙයි. මම මාවම පෙළා ගනිමි. එය මා තුළ සැඟව පවතින ස්වපීඩා කාමුකත්වයක් නිසා වෙන්ද එසේත් නැතහොත් පවට ඇති මගේ රහස් බිය නිසාවෙන්දැයි මම නොදනිමි
දැන ගැනුමට මට අවැසිත් නැත.
"දැන් ඉතින් මේ කුසගින්නෙන් පෙලෙන අසරණ සතුන්ට දුන් දානමානාදියෙන් ඒ සත්වයා සසර ගමනේ නැවත මෙවන් අකල් මරණයකට ගොදුරු නොවෙන්න කියල මහත්තයම හිතින් ප්රාර්ථනා කරගන්න."
හාමුදුරුවන්ගේ වදන් මා ගැලී හුන් සිතුවිල්ලෙන් ඉවතට ඇද දමනු ලබයි. තෝරා බේරාගත් සැනසුම් වචන මගින් මා බෞතීස්ම කොට මාගේ පවු බර සෝදා හරින්නට තැත් දරණ දෙවුලොව නියෝජිතයින් අතර මා නැවත උපදිමි.
"මේ දඩාවතේ යන බලු කුක්කන්ට උනත් අද මේ රසට කෑම වේලක් හම්බ උනේ මැරිච්ච බලු කුක්කා හින්දානෙ. නැද්ද අපෙ හාමුදුරුවනේ?"
මෝඩ ගැමියෙක් කසට දත් පෙන්වා හිනාවක් නගයි.හිත බර කරන නිස්සාර අප්රියජනක වදන් මැද අතරමන් වනු බියෙන් මම පළායාමේ දැඩි අවශ්යතාවයක් හඟිමි.
"ඔය ඉතිරි එළවලු මාලු අඩුම කුඩුම ටික දාන ශාලාවෙන් භාජනයක් ඉල්ලගෙන ඒකකට ඉවර කරල දැම්මොත් හොඳයි මහත්තයො. ඔය පන්සලේ වැඩ පොල කරන කෙනෙක් හරි කන්නැතෑ".
මටත් අවශ්ය ඉක්මනින් මෙතැනින් පිට වෙන්නටය. දාන මානාදියෙන් හෝ අනිත්යය පසක් කිරීමෙන් හෝ හිතවත් වදන් වලින් මගේ සිත නිවී නොයන කල තව ඇත්තේ එක් තාවකාලික පිළියමක් පමණි.
භාජන වල ඇති හොදි බත් ආදිය අහවර කොට වහා මෙතැනින් පිට වන අදහසින් මම දාන ශාලාවට පියවර ඔසවමි.
ගෙදර ගිහින් ගල් බාගයක් වත් ගහන්න ඕනෙ.
...................................
මම දාන ශාලාවට ඇතුල් වෙමි.
ශාලාවේ කෙළවරක සැත්තෑ වස් පමණවූ වයසක මහල්ලෙක් වාඩි වී සිටියි. බුලත් විටක් සපන සේ ඔහුගේ හකුපාඩා චංචලය. මහල්ලා පන්සලේ ඇබිත්තයා හෙවත් ආවතේවකරු විය හැක.
"සීයෙ මේ හොදි බත් ටික ඉවර කරන්න මට භාජන ටිකක් දුන්නම්".
ඔහු නිහඬවම බඳුන් කිහිපයක් මා අත තබයි.
ආහාර බෙදා අවසන් කර මම නැවත ඔහු වෙත හැරෙමි. ඇබිත්තයා කුසගින්නේ ඇතැයි මම සිතමි
"බත් ටිකක් කනවද?"
"එපා මහත්තයො"
ඔහු මා දෙස බලා පිළිතුරු දී නැවත බිම බලා ගනී. ඇබිත්තයා මහ නෝංජලයෙක්. මම සිතමි
හිස් බඳුන් කිහිපයත් රැගෙන මම නැවත එන්නට හැරෙමි.
"මහත්තයො"
"ඇයි?"
මම ආපසු හැරී බලමි. මහල්ලා මා දෙස බලා හිඳී. ඔහුගේ දෙනෙත් දිළිහෙයි. මුව යමක් කීමට අර අදින්නා සේ වෙවුලයි.
"ඊයෙ දවල් වරුවෙ මම පන්සලේ උන්නෙ නෑ. රෑ ඇවිත් කන්න බත්පත අතට ගත් වෙලෙයි ආරංචිය මගෙ කණ වැකුණෙ. මම බත් පත එහෙමම පැත්තකට කරල දැම්ම මහත්තයො. මම හිතින් හිතුවා මොන පොට්ට කාලකණ්ණියද අර යස අගේට හිටි සතාව යට කරල දැම්මෙ කියල".
"මම ඉන්න හැම වෙලේම මගේ වටේම දැවටි දැවටි ඉඳපු සතා. වෙලාවකට වදයක් වෙන තරමටම මට ලෙංගතුයි. මම කොහේ ගිහිල්ල ආවත් මගේ බඩ උඩට ඉස්සරහ ගාත් දෙක දික් කරල පැනලයි මාව පිළි ගන්නෙ".
මම ඔහුගේ දෑස් දෙස බලමි. ඒවා හැඟීම් විරහිතය.නමුත් ඔහුගේ මුවේ මදහසකි.
"ඊයේ ඒ වෙලේ ඉඳන් තවම මට කන්න පිරියක් නැහැ මහත්තයො".
සිතේ බර සෑහෙන පොදියක් නිදහස් වූවා සේ මට හැගෙයි. උගුර සිරවී නෙත කදුලු කැට පිරී යයි. මහල්ලා පිළිබඳ උපන් මිත්රශීලී ස්නේහයකින් මසිත පිරී ගොසිනි. මේ ගෙවෙන තත්පරයේ මේ ලොව මට සිටින එකම හිතවතා, මා තේරුම් ගත් එකම තැනැත්තා ඔහු වග මට කිසිදු සැකයක් නැත.මොහොතකට නැවතී මහල්ලා වැළදගෙන හැඩීමට සිත්දෙන හැගුම ආයාසයෙන් වළක්වා ගනිමින් මම දාන ශාලාවේ දොරටුවෙන් පිටවෙමි
මහල්ලාගේ වදන් දාන ශාලා දොරටුවද පසු කර දෝංකාර දෙමින් තවමත් මා පසුපස ලුහුබඳියි.
මා සිත නිවී යයි.